HISTORIAEL-RYM van BROEDER NIKOLAES KOLYN van EGMOND
[1] ‘s Lants geschichten wil ic oirconden
Zoe ic heb geschriban vonden
In den Kloester te Hegmunde
Zo bis ‘t ons die boeken gunden
[5] Die daar zien van alde tyden
Cortelic van vele striden
Godingen der Greven vele
Hou is t’ arve quamp ten deele
Zonder aterlyke strecken
[10] Oft met ter plum te spreeken
(Wen God beter vele beleggen)
Enkel waraft wil ic seggen
Ofte laten zoo ic vonde
'T es gesciet als te oirectide
[15] Over menig hondert jaeren
Toe de Neder Gauwen waren
Van den watere overloopen,
En ne mensken rote te hopen
Gaulen ende Spangen ave te loopen
[20] Emme der Kimper groet getale
Solkes weet men harde wale
Waren to mite doet geslagen
Zo das in arren sege lagen
Vvt der Sassen und gebueren
[25] Serbsten und to Immunduren
Al mit krafte overspanden
Adel batten uten landen
Te verdrunc metten wapen
By rade der bande Papen
[30] Ende Godeschalken wapen
Met die adel batte scharen
Die ne raden dese wiken
Die wi besitten te bestriken
Zonder slagh, wan zij ne wisten
[35] Daer ne woonden ni dar ti visten
Al dat land was leeg gelagen.
Dus bevonden zi di 't tagen
Het bevil tot haren hepen
Dus togen zi af mit schepen
[40] Mannen, have, vee, tien tijden
En begrepen zonder striden
Mitte kinderen ende Vrouwen
Tussen Rien en Wahl thie Gouwe
Wied en breid als ic verhale.
[45] Vele Greven zonder falen
Haben t' land bericht ter minne
Schriben nogte ik ne kinne
Wanen zi gestorven waren
Ofte an ‘s Lants bericht gevaren
[50] Wan tie Runers ne ontbraken
Tie woizen skriban irren saken.
Onder allen die gewezen
Haben Greven, vin ic deze
Waremir, wis t oester Rhijnen
[55] Aafte sitsen hag , van Thijmen
Der Serbusten, zonder mere.
Wonder is bij dese kere
Das geen Runers ons oirconde
Van den steeden di zi vonden
[60] Of zi mosten ni geweesen
Haben desen keer mit ezen.
Terpen vind ic harde wale
Tie ic op ie stad verhale.
Katenwald die mitten eijser
[65] Van Romen Gillis eirste Keijser
Maekte daing over landen
Ende gaven er toe die handen
Zoo als t' lanch gebleven waren
Zonder schot of lot te garen
[70] Das geen ander land mocht beuren,
Want sij broeders hieten heuren.
Gillis Ziwers Bouwens zone
En was Broeder van die gone
Die genert als adel Grave
[75] Worp den Roemsen Arent ave
En den roden Libert plante:
Tese s kerel jair tie gouwen
Wes ke sworen had i trouwe
Over Albe hi se slachte.
[80] Ond verderf mit grooter krachte
Onder helpe Trier en Gallen
Tie vor zinen Libert vallen.
Tot i selve wurt geslagen
To Furstenborch en op Nimagen
[85] Liten Batenborge bornen
En ten batten waerde tornen
Over stroem, zo dat te male
Opte Brugge van de nau Wale
Wurt gedainget van den peyse
[90] Waer hy starff, en op wat wyse,
Adel Greve Glaude schevelen;
Vind ic ni in geenen deelen.
In syn tyden, hier te voren
Was een adel wel te boren
[95] Her, wes name vind ic zoo
Dat hij heewte Brinio,
Die met sijne krieg gebarden
In de Kattenewyker worden
Twee Romeijnen blockhuijsen slechten
[100] En twee wijchen wan mit vechten
Ti men waand dat haben mit ezen
Brit en Romenborghe geweesen.
Daer ti barden gorven waren
Hoe den landen es gevaren
[105] Na de val des Roemschen ricke
En vant geen men sekerlicke
Weet, des heb ic mi ver..aren
Ander beuselyke maren
Ti di onbedreve luden
[110] Zonder afterdocht verluden
Is mi ni om waere te s hriven.
Des zo laet ic selve bliven.
'T es geschiet als ics bevonde;
Mer den tyt ne vinde konde
[115] Das ten Englen und de Saxen
Mit geweren ende bordaxen
Mitte bazen ende vlooten
Haben utten lande stooten
d' Insaten van de Britten
[120] Welkers Heirtog was gehitten
Haren Engist ende Horse
Die gelijk een euvel orve
Al die Brittense Serjanten
[...]
[125] Tornede tot irren onvroomen
De Zund ten Rine inkoomen
Unde sloopen huis en have
Wider vind ik ni daer ave .
Dan das zy vor tegenwaren
[130] Haben in Gallien af te voren
t' Lant das si na irren namen
Hiten Bretangen al te samen.
Eer ti Saxen overquamen
In Britangen angespanen
[135] Unde vertriben vande Normannen
Gaan de lande die gelagen
Tussen maer Zee en Nimagen
Rien en Maze en Torp assen
Al die Goyen heten Neersassen
[140] Tot zi van ti wilde Vrizen
Harde geklopt, nae wych verlizen
Wiltenburch habben begeven
Ende zund over Ade vertreven,
Zo das 't Lant si al te samen
[145] Namaels hite Frieslant bi namen
Hat den aar den Batenen wiven
Es so barelyk vertieren
Es nu niet bekand by namen
Wan ti swindel onbequame
[150] Ti de landen overlopen
Mette krieg en wuoste hopen
Schinden barnen en dan roven
Alle kansten gaan verdoven.
Vele haben twifelt sore
[155] Of ti Tietsken emmermere
Ti Bardsangen te skriban ploenen
Mer das solks bestonden doenen
Hat ie ia voor overwaren
En ti Bande woizen leezen
[160] Ti nog overig haben werde
Minen dagen, binnen Hegmunde
Zolkes hab ic zo bevonden:
Alte bouken ons verkonden
Das ti Sales sint vertriven
[165] Ende baden om te bliven
Wonen onder Battenenwierden
Mer ein ander Tiel begierden
Der quaden Zund van Saksen teile
Wider ti Salers overpeile
[170] En ti Salers hadden gieren
Overmant te Battenewieren
En ti Landen ingehalden
Folkes ook vermaaken salden. (?)
Dan zi wierden afgeweezen.
[175] 't Es geschiet niet lanch na desen
Dat ti Sicambrinen, Salen
En ti Usipers bi malen
Battenewiren en ti Friesen
Namen over Rijn te riesen
[180] Als si deeden met veel ander
De lijne volgede malkander
Tegen Roemen wilden zi striden
Des sy deden in ti tyden
Ende Franken zien by namen
[185] Land en en luden al te samen.
T es geschiet gelijk wij leeren
In t geboertenes ons Heeren
Daer omtrent of zo waarachtich
CCC LXXX VIII [= 388].
[190] Tot di Gaulen overgingen
Ende Franken naam ontfingen.
Dikke heeft et mij verwondert
Dat die Vorsten hoegvermondert
Van Frenkerike hier te Lande
[195] Hadden hoeg bestier in handen
En ik merket over dezen
Of si niet wol haben wezen
Vander Batenewieren bloede
t Sterke mij in dit vermoede
[200] t Wapenschild en rood Libere
Das sy voerden in den weere
Ende namaels overgeven
Haben weder onzen Greven
Miete gravelyke banden
[205] En bruin schilde van Vrieslande
Dar die grooten striet om ware
Eir zi hulden wolden here
Waen nemont word oic gelezen
Irrer Fursten, eirst gewezen
[210] Mer ti adel Waernemunde
Wonen huden unse grunden
Ende Kotewich men achte
Zie van Greve Gerolfs geslachte
Welkes sint daer nae in handen
[215] Krieg das Greefschip Tiesterbande
En zin ander oir bevonden
Wurt ein Greve op onsen gronden
In 't jaer ons Heeren gepresen
VIIIc end X by desen
[220] Als Koninck was sekerlijke
Kaerle de Groote van Frankrijke
Quamen ti Noren bi geleide
Van irren man Gottric, beide
Mit schioten CC, en onse veele
[225] Roefden Frieslant an drie deelen
Ende sloegen ti Friesen beide
Harde in drie staande strijden.
Kaerle hoerde solke maeren
Ende bereijde in te varen
[230] To wederstant, wanneer i hoerden
Datten zine luden vermoerde
Ruste Emmingen te bestriden.
Meremals tot anderen tiden
Deden di Noren groete skaden
[235] Onder Noric si bestraden
Uterichten en namen
Betenen wike te Duirsteden samen
Ludewic die goede heere
Als hi berichte, quamen weere
[240] Di Normannen opgevaren
De Wahl mit schaeren
Ende Nimagen zi wrooten.
Ban berose liet ti sloten
Mede maeken als wi hooren
[245] Di ti Noren deden ti storen.
Dagobert bestreet ti Friesen
Ende dade in verlizen
Den slagh mitten Bontawalden
Ende wat Friesen i behalden
[250] Langer als zin glavi, liten
Datelyc dat hoeft afsmiten,
Wiltenburch dede hy storen
En om t heiden diet bekoren
Dede in ein Kerke richten
[255] Van S. Thomas op ti trichten
Adgilt berichte ti Friesen
Ende na hem ti verrisen
Radebolt ti onse here
St. Wolfram wilde bekeren
[260] Ende lieten zo belopen
Offen wilde laten dopen
Mer wen i sien voete plonte
En ti ander in ti fonte
Zetten wolde, sprak i mijn
[265] Seg, mal weer mien Alteren zyn
In ti himmelim, of weder
In ti hel gevallen neder.
Wolfram antwoerde hem, das
Al wie ongekerstent was
[270] Storven, wisselijc verloren:
Wal sprac i ixc laets u horen
Das ic bi das meerder erven
Van minen alteren nae mien sterven
Dan wil wisen vrij van schanden
[275] In Wodins over zelig landen
Tan mit luttel arme Christen
Ti mi twintich nimmer wisten.
Uten fonten is hi togen,
En tum derden tach gedrogen
[280] Gravenwaerts om sien gesellen
Zien en spreken in der hellen.
Korts hier na sien wederkomen
Over zee die fel onvroome
Wreede Nooren ende roven
[285] Al dat land an zee gesonden
In tie havene van Hegmunde
Die de hegge plach te heeten
Eer dat bedehuis te weten
Daer in lange was gestichte
[290] Die nu after Dunen zwichte
End sunt to Nortika komen
Daer si tegen trak ti vromen
Greve Grolff en Tibbold agen
Rinesburge, daer zi lagen
[295] En te wan dat Noerze heere
Was te kraftich in tie were
En te li vel wurt e dragen
Bleven zi te beide slagen
Dat harde droeve was den goen.
[300] En ti heilige Jeroen
Greepen si en deden wilen
Groote pien, staken met pilen
In ti lyve, en bornden over zeere
En te spotten allen seere
[305] Onsen Heer ende Onthoven.
Zeelande zi oec beroven
Daer Greve Eggaert halpdams sone
Bleeve in ti weer die gone
Ti neden datten wederstoet
[310] Greve Gerolf was sy goed
Dat ti Noren onderwonden
Te beraden, wanze versonden
In gesantschepe nae den skine
Aan den Keijser Karele ende pyne
[315] Die en sond hiet Gotefriet
Ende onderwiel vertriet
t' Noertze volk met sine goeden
Hoe ik daer ave was te moede
Mach een yder proeven wale
[320] Wat holp in of veele talen
I ging zo den Noren ave
Ti en hadden gelooft veel gave
Konde i de vrede betraken
Das si kortelinge braken
[325] Ende namen daer toe das sine.
I adde verkregen mit groette pinen
Trouwe daden Ridder banden
Van Koninch Aarnout van Frankenlande
Mette zegelyn en brieven
[330] Sommige landen al hun liven
Die alt zamen waren sine
Zuder Schagen tussen Rine
Tussen ti Noert A en Ooester Sasson
Geiste land en holtgewasse
[335] Ein hoeve in Bodenladen Grave
En in Alpen bruuk twee haven
In Olthornunc eine hoeue
En in Huwy ein manse towe
Te tolen asleke een manse als vooren
[340] Met al watter toe mag hooren.
Te Franken waerde was 't gegeven
En met teiken onderschreven
Nae ons Heeren geboerte wegen
In t jaar VIII.c LXXX ende IX [889].
[345] Die wanneer i opter straten
Hadde in Fonerborg zien lief elaten
Was den Lande zonder Greve
ti ander Noeren bleven
Te Vleretelingen en vesten
[350] Tegen ti Frenken al haer besten:
Kinder ad i twee bi namen
Titeric en Walgeer samen
Beide jonge zonder tide
Ende onbequame te stride
[355] Ti irren moederes zuster anke
Namese to si onder ti Franken
Ende leerden se kerstijnheden
Ende Ridderlyke zeeden.
Deze Walgeer t' eener wrake
[360] Dede voer zin Vader smake
Erhanden ten Noerman ti doet
Die en utten zadel skoet
Op tie jachte onder t jagen
Ende wurt oic selve slagen.
[365] Zo dat Titeric alleine bleef
Ti innare worde Greef
Walgere is also gestorven
Ende Tensterbande bedorven,
Dat i hadde als Greve verkregen
[370] Daer nae ist eldirs beslegen.
Kaerle ti Simpel sekerlike
Di das sweert droege van Frenkryke
Om datter vele kwamen tie Noren
In Frieslant zine landen storen
[375] En ie beschermen niet ne mochte
Hi dus allerierst besochte
Titerike te geven in handen
Ti Bordaxe van ti landen
Datti beschermen zolde voirwair
[380] Zine luden al to gaer
In dat Kerstelyke gelove
Als him Gode van boven
Gepreket van Sint Williboert
Ti Pippijn alse hy hoert
[385] Zant, int borenes ons heeren
Ses honderd negentich en viere [694].
Ti Friesen Gode te doen kond
Totte Westcappelle hy vont
Ein Godze Wodin aenbeden
[390] Mercuriose nae heydenze zeden
Den i brac, onde terstont
Wurt i swarelike wond
Van ti Mercuriose wagten
Efter preekte hy mit krachte
[395] Oestwaert onsen Heere te recht
En te quam al to Uterecht
Storen die Gotten onverholen
Alsse Paus Serges hadde bevolen
Ti en Aertsbiscop heeft ewejed
[400] t Utrechten i liet
Zynen stoel ende bekeeren
Vele luden te onsen Heere,
Angels uten Neer Saxen was
Van Northum-berlanden das
[405] Ons tie Schreften laten horen
Sinte Willeboerd geboren
Ende preekte si te mael
Gode in tie Friese tael.
Nu keren wi weder gelike
[410] Totten Greve Titerike
Das Greefschap Hollant gelagen
Unde bericht unse dagen
Billike unde na wens
Adel heere Greve Florens
[415] Is ein stik van Friesland voren
Gewesen, alse wi horen
Woe ti Friesen, Anclen en
Saxen mette Allemangen
Verhiven over in Bretangen
[420] Dus tie in ti landen bleven
Was de naame Friesen geven
Sus die altesten in recht
Unde fane Franken gestecht
Mitter groeter Mogenthede.
[425] Friese was bekant van zede,
Greva Gerolf uut wi geliek
Namaels heeft Titerick
Das swaert geheven als regter oire
Di wrede Noren te stoire
[430] Als hi dede ende kreeg
Brieven ti ic ni en sweeg
Fan Karel ti Simpel mede.
"Inder drivoudigheden
"Name Kaerle Konink geliek
[435] "Van Oest ende West-Frencriek.
"Als billick is en wy verstonden
"Onsen lieven op onsen gronden
"Tegen alle uutheims gewald
"Te beschouden, dus zi gestald
[440] "Al by onser Mogenthede
"Mit volle magt ane te leden
"Ende ave na behoren
"Zo dat was hier te voren
"In sin Graefschepe bekend
[445] "Ende over daer omtrent
"Onsen getrouwen Tiderike
"Dat i daer af geven blike
"Ende elk hem volge heden
"Met desen brieve na Kersten zeden
[450] "Dies gaven wy hem dat gebiet
"Na goet ende ripe beliet,
"Over landen ende luden.
"Als hier neven wi beduden
"Ti hem eigen ne waren niet al
[455] "Voortan zint by dat geval
"Groelicke wy bevesten
"Over ti nakommers te leste
"Hem en de sine an t oud gebied
"Van al wat hem eygen hiet
[460] "Dat hem God starke daer boven
"Over het Kersten gelove
"Voer te staen al mit macht
"Jegens dat heidens Diets kracht
"En gewald, en ave treken
[465] "Van Kerstens die trouwe breken:
"Dus geven wi hem daer vrank
"Das swaert over, bread en lank
"Te gebieden allen kanten
"(Uutgenomen eenige Landen
[470] "Ti onsen stamme eygen sent
"Daer en die breuke of word gegunt
"En di tienden te heffen mede,
"Dese bliven ons ter stede
"Met horen rechten bewaert als voor
[475] "Datter niet ave ga te loor)
"T Land dat hi sal berigten
"Oestwairts bepaeld na ti Trigte
"Tot zuut hardes hage
"Bij Bodenlodengrave gelage
[480] "Daer sijn Vaders Greefschepe gelag
"Als 't was op desen dach
"Tot t' Weste by Katiks ende,
"Zuetwers Fortrape belende
"Ende Noirtwers zy t and
[485] "Daer men die beke Kinheim vand
"Aldus gedaen ziende op heden
"Willen wi dat om si vrede
"Van iegelike in sijn bezit.
"Ende die en jegens stit
[490] "Datmen hem ave doet rumen
"Ofte straffen na der Costume
"Daer die mesdaet gelegen es
"In t jaer der geborenes
"Ons Heeren hoeig verwondert
[495] "Vut einer Maget negen hondert
"Ende XXII [922] bat
"Gegeven tot Aken in die stat
"Oppe Paesavond ten leste
"Met onsen vingerlink beveste.
[500] Dese Koninc Kaerle goet
Gaf namaels metter spoet
Tot Bladelle in den jare
Negen honderd overware,
Ende drie en twintich [923] bat
[505] De reste van dat hi besat
Al in Titerics mogenthede
Tot een eygen erfachtichede
Hier voren geroert in vrede
Over bede van Greve Hagen
[510] Die kerke to Egmund gelagen
Al met dat geestelik gebiet
Dat jegens Fortrapa stiet
Ende Kinheim alsmen siet.
Bedi heeft i oic verkregen
[515] Ein gifte te eender wege
Jegens syn wive Hildegaert
Tie en Aernout heeft gebaert
Te Gante, in hore Mogenthede
Dat sy voegen zoude mede
[520] Wasda dat foreest
In haer mogenthede t meest
Aen syn Graafschepe alsvoren
Met al wat er toe mach horen
Dit gaf en Lowies met min
[525] Doer syn wyf Emme tie Koningin.
In zin tide wiert evonnen
Dat lyk Aelbrechts van eine Nonne
Datmen verdroech te Egmont
Ik moet ti seggen goed vond
[530] Datte de jesten ons ontbreken
Om dudelike te spreken
Van vele dingen als ic wil:
Dus zo bid ic alle stil
Dat men mi quite of iks fale
[535] Ofte argens inne dwale
Want ik slegtelike seggen sal
'T Ware dat ic vinde al.
In dese Titericks tyden
Waren vele Wychen ende striden
[540] Metten Friesen, ti ne dulden
Woude nogte billic hulden,
Tog zi worden wale gedwongen
Da ze iem over Heere ontfongen.
Sinte Jeroens gedenkenis
[545] Oik van dese Tiedric es
Van Nortika to Hegmund gedragen
Daer i nog ligt zinderlage
Ende het holte kloister daer
Dat ontdede hy voorewaer
[550] Ende richte het weder van steene
Die Nonnen oic soude ik meenen
Heefte hi mede onverlet
Over to Binnebruk geset
Ende setten in wat vorder
[555] Tie van Benedictus order
Ende gaff te Monnicken goet.
Jeften vele in overvloet.
Zin wive Hildegaert mede
Gaff in veele dingen met rede
[560] Tafel schoene sonder joek
En siere Evangelien Boek
Vol adel steinen en goude
Das si nog in eeren houden
Egbert irren zoene fier
[565] Tie Aartsbiscop van Trier
In Bretangen van ir geboren
Gaf den Godshuse te voren
Gemeldet, mede goeden veel
Als oic syn sustere eel
[570] Arlinde scank en misgewade
Kostelyke en van stade
Ende was als ic hou gewis
To Binnebruke de ierste Abtis
Titeric verworf oik mede
[575] Overmits Theofanen bede
Van Conink Otten, en zin Zoen
Egbert te biscop schoen
En te Otten neve Henrik van Baren
Hertoge hoge overware
[580] In vraien eygendoeme, wat
I van iem te lien bezat
Tusken tie wateren Langir ora
En ti Iesle overware
Dat holtgewas en lande trou
[585] Mit ti hoeve Sonnemaer gou.
En watter tusken ti ade lage
Van Medenblek en Marken tagen
Geneloos aer, en al das
Jem tot Texela eygen was
[590] (Wtgeseit dat Huuslade ten degen)
En dat in Kinheym is gelegen
Ende in Maesland gaf i em
Met al wat ‘er hoert an hem.
Dese Titeric voirscreve
[595] Is gevaren ten lange leven
Tot Hegmund daer i fier uutvaert
Twee jaren nae Hildegaert
Isse gelegt en begraven
God heeft bider de zielen ave
[600] Want i storf 't jaer waeragtig
IXc en LXXXIX. [989]
So dat i berichte voirwair
Omtrent LXVII jaer.
Arenout ti twede Greve
[605] Synen Soene is gebleven
An 't bestier, ti men voirwair
Nennet Arnout ti Gantenaer
Want i van sin moederes wegen
Ti burgscape hade verkregen
[610] Voir Egebert sin alve broer
Ti na Trier as biscop voer.
I aefte bi sin vaderes leven
Ende jem wurt ten wive geven
Ti dogtere van ti Keyser Faen
[615] Grieken de kleine Romaen
Genant Luytgaert zeer schoene
Ende doegdelyc van persoene
Waer an i wan mit 'er vaert
Titerik ende Sivaert
[620] Sicke genanet ti ir nare
Jem doet sloeg doer vare
Toeg i na Kastrichem, daer i
Fane Goswin uut Frieslant, bli
Wirdt gehalden ende ontfaen
[625] Waer ute is ontstaen
Doer praten ende wyven trien
Ofte andere toverien
Datti Tietburge nam te wijve.
Zin broeder wilden ontliven
[630] Opt laetste wurt et gedaingt
En te i van Kanemerlaingt
En Frieslant gehult overware
Jegens sin broeder openbare
Tese Sivaert krege ien Soen
[635] Titeric genant schoen
Uut Tietburge tie nae desen
Van Breaderhoede iest gewesen
Die ierste Baroen in Zevenburg
En Godefried van Lutselburg
[640] Toe nu Arenout als Greva
T swaert hadde opgeheven
In sin Vaders plaets overwaer
En te i fan te Friesen slaen
Ta Zudermuda wilde gangen
[645] Na kastuime 't schilt ontfangen
Spraken si overluut,
Ze ne wilden van im gebruut
Niet sien, nogte iem hulden
Nogte sine dwank gedulden
[650] Ier toe gaf im himlic regt
Zo t' skeen ti Biscop t' Uutrecht
Egter trok i de hant daer ave.
Mar ti Friesen ze ne gaven
Daer omme te mende niet.
[655] Des hem Aerenout onthiet.
Ende trak se te Winkelma tegen
Daer wort fel eslegen
En ti Friesen hi deden 't pad
Hier bleef verslagen dat
[660] Zy s gewis, tie jonge Heere
Met den sinen in ti were
Als i vijf jaer had berigt
Zyne kinders waren ligt
D' oudste twaalf jaren gewesen.
[665] Dus was t' land alomme in vresen
Zin wive starf kort na iem
Van droefheid des geloeven wi hem
Ente is tot Hegmund begraven.
Verders vind ik nie daer ave.
TITERIK de III.de Graaf.
[670] Tideric volgde iem toe dan
Int berigt, ien stout man
Alsse gy sult kurts hoeren
Tie darde Greva geboeren
Aernouts outste soene, tie
[675] Te riese Friesen al so nie
Wilten ontfaen wie sin Fader
Dus liet i se te gader
Ien pais, dat se sik boraen
Weder im hulden wouden of slaen.
[680] Tie Friesen na ripen raden
En te vresen voir scaden
En wrake voir des Grevan doit
Haben Titericke geboit
Se wolden ien hulden op condise
[685] Dat i ze die ierste prise
En pine schelden zolden kwiet
Nenne gedenken to ginder tiet
Jegens te leit iem wedervaren
Jefte zin vader over dem haren
[690] Dat ze de Tienden gaven vri
An den Greva, en dat i
Ze selve zoude laten garen
Ofte vermangelen zonder swaren
Na sin wille en geer
[695] En te watter toe hoirt mer.
En te op hoir costen varen
Jegens ziner viants scaren
(Dat em wale quam daer na)
Sus gaf i ze zyne gena
[700] En 't wordt gedaingt: hier nare
Isset em wedervaren
Das ti Biscop van Trigt, Luyka
En te van Trier, to gebruika
Van der jacht en Visserijen
[705] Namen in als eigen mitsdien
Het holt Mereweda te male
Daer die Mase en Walhe
Jem vermangen tier stont.
Dit was Dietrics gront
[710] Des i sik opmaekte en werpen
Daer op ien veste en Terpe.
En nanden t Doer Trigt.
Dat mer boet hive op ligt
En sware mangeling of vragte
[715] Ti bi dage of nagte
Die Ade oppe of neder vaer
Dit namt ti Biscop swaer
Van Trichte en klaegdent ti Keyser
Henrike ofte ien weiser
[720] Zinde onrecht adde gedaen
Ti Keyser op solk vermaen
Jeft en getroest en geboden
Aen Hertoge Godenfroden
Van Ardenne sidenvaert
[725] Te beschrijven in t Betauwer waert
En te van Nimagen te faren
Tot Alleblas mit zyn scharen
En ti Greva opte te slaen
Tieterik ieftet verstaen
[730] En trok mette Vrisen oppe.
En te besatten en stoppen
Ti Gyzenbrogge des man
Kwame opt water an
Mit skuten by nacht zonder skiten
[735] Jefte roepen, dat mag mi spiten
Sprac ti Greva das si 't ontgaen
Zin sus sinne slaen.
Maer sprac i tot ti Friesen weder
Mannen in trouwen gift u neder
[740] In die lage opt lest
Ier zi vaste sin gevest
En greep ane met fellen moede
Voerseker ik sta u goede
Alse gi treft voren ane
[745] In ti side wol ic se slane
Wes sonder angste of vare
Hoewel zy vele schaeren
Zint enne onser korte getal
Ane Godes hant hangt al
[750] Dus haben de Vriesen begonnen
Ende worpen die tonnen
Ave in ti Morgenraet.
Ti wych word harde en quaet
In ti moen en ti Grave
[755] Trof toe dus gaven
Di viants sik in t wet
Ein stem riep: Vliet, Vliet
Men ne weet van waer t' luit is komen
Daer liep ti Haertoch ter stroomen-
[760] Waerts en elc volgde iem naer
Dat krygen wort fel en swaer
Tussen ti Baxen en scuten
Opt lant en daer buten
Vil menien man ti Biscop
[765] Kumth cume met kleyne trop
In ein schep en ist ontlopen
Tegen zin wanen en hope
En is bi di zine gestelt
Dus hield Greva Tierik dat velt
[770] Met grooten bute en blif houwen
Meneweda, Alleblas, en ti gouwen
En stroomen in syn gewout.
Ti Hertoge wort quite schout
Al utten vangenesse
[775] Alse het wurde in daingenesse
Gebragt ende Tiederick
Oefte ien wyve scoen en ryc
Ti Othilt hite by name
Taer i namaels ave bequame
[780] Titeric en te Florens.
Sindort krege hy dat gepens
Dat i woude varen mit eeren
Tot das helig graf ons Heeren
Ti ierste Greva di dat bestoet
[785] Ente alse hi weder goet
Was gekamen bi den zinen
Bedagte hy tesen pine
Te gevan ane Sint Alebrecht
Tot Hegmunde te regt
[790] Veele dingen ter stede
Alsse sin broeder Sikke mede
Dade en starf en legget terstont
Met sine wive al tot Hegmond
Na ien hielt Tidrik weder
[795] Kenhemare en vil neder
In kranchede alse hi
In ruste dat lant bli
Langen tide had beregte
Over herren en over knegte
[800] Ic heb verstaen al voirwaer
Dat hy stierde XLVI jaer
Ende legget mede t Agmund
TIEDRICK de IV.de Graaf.
Sinderlage. Ik seg sint
Is in t berigte gevaren
[805] Zin kint Tiedrik overwaere
Ti ni lange Greva bleef
Want so alse men screef
M. XLVIII [1048] ons Heeren
Jare, zo rees die veete were
[810] Tussen di Keysere en zin trien
Jegens ti jagte en visserien
Ti stonden bi sin vaders tijden
Ti Keizer quam af, to striden
Omtrent Paesen al in dat Tricht
[815] Ente bi ien quam, niet ligt
Ti Markgreva fan Braban
Al mit menig stoute man
Zi kamen ave te skepe
Na Fleretelingen slepen
[820] Daer ti Greva Tierik was.
Ik moete u sagen das
Ti Biscop Wase had groeten vaer
Als iet wale bliek daer naer
Zin volk te ledene ter heervaert
[825] Hi bleef after in tie staert
Ende wurde alsus te moe
Dat hy blotelicke sag toe
Hoe tie wych slde vergaen
Ti Keysere ginck beslaen
[830] Zyn heere alom den Doer-trigt
En wan tie Vesten nie ligt
Ente trak ave te Fleretelingen
Greva Tidrick kwame bespringen
Met ligte skuten groet getal;
[835] Ti grove schepen ni smal
Volgde nare metter ebbe.
Twi stiter jegen die grebbe
Ende sat vaste int murch
Ti dage wurt Kenenburg
[840] En Fleretelingen alle verrast
Mare alsse het watere vast
Woes en ti jongen Greva
Ane kwam, en daer ave
Ten diek schilicker doerbrack
[845] Dien ter halverwegen stak
Zat Keyser Henriks heere
Al om blank in dat meere
Ti Keyser selve liep gevaer
Sus kon i ja daer en naer
[850] Verdere niewers nie geraken
En moeste de togt staken
Onverrigt en kerene wedere
Greve Tierik zinde das heere
Breken en ti geweren swanken
[855] Al in roere en datte planken
Ontbraken vil met menie boet
Op tie schepen en nam ze daer stoet
Ti mogende Keysere begrepen
Van wenige Frisen, zonder schepen
[860] Int slyke en trak ave.
Daer vil tie jonge Grave
Metten sinen in ti staert.
t Heer worde te barentaert
En ontdane wo vil daer bliven
[865] Zolen wie ja ni ligt skriven
Ti Keysere selves kwam
Kume daer ave t' Utrecht gram
Op Biscop Wasse tier stonden
Ente dwongen CCC ponden
[870] Zilvers ave ware het regt.
Grave Tierik trak regt
Op den Doertregt ane en wanze
Daer begaffen de kanse
Dat tie Hertoge van Braban
[875] Van ten sinen himle zan
t 'Oertrigt ane den boem, datze
Ti adel Greva Tierick verratse
Als mit ien vernynede strael
T is gesciet als ik verhael
[880] Dat i starff vane dat hinder
Sonder wyve sonder kinder
Alsus opten Doertricht
Negen jaeren jeft i berigt
Zin Broeder Florens volgede mede
[885] Alsse regt was in sin stede.
FLORENS de V.de Graaf
Dese Florens ti viefde Grave
Nae s broeders doed, segge ik aefe
Dat i huwede ten wyve
Adeleke persoen van live
[890] Hareman van Saxen Hertoge
Kind daer i ave kreeg
Ien Soen en Dogtere van deeg
Tie ane ti Kroen van Franken
Hilickede namaels hogen
[895] Hi gaf mede veele in danken
Den Godshuse t'Agmund
Over ziender wyven gunt
Tie Geretruden hete by name
t' Is iem overkamen
[900] Dat ti Hartoge van Braban
Ti Biskop van Keulne on
Ti Heare van Kuick mede
Utes Keysers name strede
Op Grave Florens omdat
[905] I in syn gewout besat
Ente als zin vorders hieven
Het trigt op ti Merwa griven
In doer groete lasten swaer,
Dus togen sy op aldaer
[910] Mare worden tegen wille
Ontdaen, daer sat stille
Ti Biscop al van Wtrigt
En te ne darve sik in den twigt
Steken uut angste en vare
[915] Florensse mare
Ging over alle dat land
Zo dat sine felle viand
In gien poert peinsde seker wesen.
T es gesciet alse wi lesen
[920] Op ienen dach dat i sloeg
By Hamert vreselyke genoeg
Tusken ti Maze en Wahle
Ente gink mat onder ien boem
Liggen to ruste tot en droem
[925] Aldaer kwamen ane gereden
Ti Heeren van Kuuk in zijn geleden
Tie en verraste en sloeg en doet
Dat was ja jammere groet
Voer hem en ti metten bleven.
[930] Dus voer i ten langen leven
Ende begraven tot Hegmunt
Alle t land sting over unt.
Dit heeft sik alzo vervaren,
Als men schreef Goets geboerte jaren
[935] M. LX ende ien [1061]
Alsse hy der jaeren dertien,
Holland hadde berigt als Greve
Zyn wive Geertruut is bleven
Aen t bestier jegen hair kroist,
[940] Ende want zi beloefde troist
Ende helpe diese stuwde
Ist beslagen dat sy huwde
Die oudste soene van Boudijn
Vanne Vlaender dat i sou syn
[945] Voegd jegen ten jongen Grave
Daer oic tese Robregt ave
Den name Robrecht ti Vriese behalt
Want voir Godevairt metten balt
Hietmen van Frieslant Grave
[950] Ende dit kwam hem dus daer ave
Hi hadde als Voegt het land bestelt
Achte jaeren tog met gewelt
Die gebochalde Govairt heenen
Op Hollant zoude ik meenen
[955] Toeg met grooten heer
Biskop Willem in ti weer
Van Verigten halpen mede.
Robregt moest ruimen ti stede
Ente trak na Vlaenderlant
[960] Dat hy krege als Grave in hant
Deze builtrugde Govaert
Prante regte voer sin paert
Op Holland om dat vore lange
Zyne Voerder ti gevangen
[965] Hertoge Godefrooi van Arden
Wien Tierick ti darde pren
In den slag van Henrike
De Keysere toen zikke
Volgens onregte breven gewan
[970] Sommige dingen als 's Vorsten man.
De i met Biskop Willem hive
Van ti Keysere als syn live
Zy verworven beyde te hant
Jegens Geertrude al Hollant
[975] Onder hen beyden te schikken samen.
Zy mogten s hun billijke schamen
Zolken aterlyke bestaan
Het isse Biscop Willem vergaan
Alsmen segt want i onder
[980] Godevaert halp bizonder
Holland dat i vire jaer besat
Met gewalt, als menic pat
Opten Oest vriesen had begangen
Scade gedaan en ontfangen
[985] Dat i als alle tyrannen ploen
Niet ondere voer zonder bloen
Zittende op een himmelikhede
Tot Delft wiert i beneden
In sine fondamante getreft
[990] Van Tiriks knape Gyselbregt
Ente lieten t' Wtregte dragen
Daer i starff mit felle plagen
Ente willem kort na iem
Ondervoer, dus hoerden wi hem
[995] Tot nog was Holland zonder zyne
Heere dat en dede pyne.
TIETERIK de VI.de Graaf.
